A. Nyemak
* ngrungokake crita wayang
PUNAKAWAN
Punakawan kuwi cacahe ana papat ( 4
). Punakawan iku abdine Raden Janaka. Paling tuwa, lemu, ana kuncunge, lan
mripate ciyut iku arne Semar. Dene sing cendhek, cilik, mripate mlolo, tangane
ceko, lan sikile gejik iku anake Semar arane Gareng. Adhine Gareng gedhe
dhuwur, irunge dawa iku jenenge Petruk. Sing cendhek, lemu tur mripate amba
arane Bagong. Rupa, omongan, lan tingkah lakune lucu. Dene Semar seneng menehi
pitutur tumrap uripe manungsa.
Wangsulana
pitakon ing ngisor iki adhedhasar wacan ing dhuwur !
1. Sapa wae kang klebu Punakawan ?
2. Anake Semar ana pira ?
3. Sapa sing diemong Punakawan ?
4. Kepriye cirine Gareng ?
5. Kepriye cirine Petruk ?
B. Micara
* Nyritakake Pengalaman Pribadi
Pengalaman iku duweni teges
kedadean/situasi kang dilakoni dening manungsa. Pengalaman iku bisa dadi guru
kang becik tumrape awake dhewe kabeh. Pengalaman ana kang nyenengake ookna kang
nyusahake. Tuladhene pengalaman kang nyenengake nalika bijine apik, ewadne
bijine elek iku tuladhane pengalaman kang nyusahake.
Tuladha
:
Nalika aku kelas siji aku ditukokake
pti amarga aku juara siji. Saben sore pitku dak tuntun, ibuku dhawuh supaya
numpaki pit iku. Sabisa – bisane aku ajar numpak pit dhewe, bola – bali aku
tiba, nanging aku ora nglokro, lan suwe – suwe aku baisa numpak pit. Wiwitane
aku ajar ana lapangan, sabanjure ana dalan gedhe sing rame. Aku kudu manut
aturan lalu lintas, ora kena sageleme dhewe.
Wangsulana
pitakon – pitakon ing ngisor iki adhedhasar wacan ing dhuwur !
1. Kapan aku ditukokake pit ?
2. Geneya aku ditukokake pit ?
3. Ana ngendi aku ajar pit ?
4. Numpak pit ing dalan gedhe, kudu kepriye ?
5. Ajar numpak pit, klebu pengalaman sing
kepriye ?
C. Maca
* Maca Endah
Maca iku jenise warna – warna. Salah
sijine jenise maca kang adhedhasar materi sing diwaca bisa awujud crita/prosa
yaiku wacan kang isine andharan ( uraian ) crita kanthi ukara – ukara sing
urut. Saliyane prosa uga ana kang kasebut puisi ( geguritan ) yaiku wacan kang
isne ukara ringkes kang endah ookna iramane jumbuh karo temane ( sing
dikarepake ) pengarang.
Wacanen
geguritan ing ngisor iki kanthi bener !
Tamanku
Segere
hawa wayah esuk
Ora
marga jago kluruk
Nanging
kembang sing pinajang
Ana
ing taman endah sinawang
Esuk
sore dak sirami
Katon
reged dak resiki
Mula
tamanku dadi asri
D. Nulis
* Ngrampungake Crita
Gatekna crita
gunane panggonan ing ngisor iki !
1. Pasar iku papan panggonan kanggo dol tinuku,
barang dagangane luwih akeh saka ing ook
2. Sekolahan iku papan panggonan kanggo ngudi
ngilmu.
3. Terminal iku papan panggonaan kanggo mandhege
bus.
4. Stasiun iku papan panggonan kanggo mandhege
sepur.
5. Puskesmas iku papan panggonan kanggo ngobatke
awak lara.
Rampungna crita
ing ngisor iki nganggo tembung kang mathuk !
Saben dina yu Siti bakul janganan
menyang . .
. . Baline wayah awan mampir
ngirim surat
ing .
. . . Ora lali numpak bis menyang
. . . .
Tekan omah anake sing mulih golek ilmu
saka . .
. . crita yen arep numpak sepur
kudu menyang . .
. .
Ajang Gladhen
Isenana
ceceg – ceceg ing ngisor iki !
1. Pandhawa cacahe ana . . . .
2. . . . . sing nyritakake wayang ? Ki dalang.
Ceceg – ceceg ing dhuwur diisi tembung
pitakon . . . .
3. Witku gedhe, godhonge bisa kanggo bungkus
kupat, wohe bisa kanggo masak. Aku diarani . . . .
4. Awakku gedhe, kupingku amba, aku duwe tlale.
Aku diarani . . . .
5. Pambarepe Pandhawa jenenge . . . .
6. Sedulur kurawa cacahe ana . . . .
7. Waktu sungkem matur Manawa nyuwun . . . .
8. Marang wong tuwa kudu . . . .
9. Rebab iku cara ngunekake kanthi di . . . .
10. Tuladhane gamelan sing disebul yaiku . . . .
Isenana ceceg –
ceceg ing ngisor iki nganggo tembung kang mathuk !
1. Bocah sregep bakale dadi bocah . . . .
2. Wong kang tumindak becik mesthi kancane . . .
.
3. Mangkat sekolah kudu esuk supaya ora . . . .
4. Sapu lan sulak iku tuladhane piranti kanggo .
. . .
5. Gong, kenong, lan gambang iku arane . . . .
Isenana
nganggo tembung kang trep !
Gunakna
tembung – tembung ing sisih ngisore !
1. Kula badhe . . . . sekolah, Bu ?
2. Bapak badhe . . . . pundi?
3. Adi lagi . .
. . ing warung ?
4. Simbah . .
. . telo goreng.
5. Aku . . .
. sega goring.
6. Bu Dhe . . . . jamu pait.
7. Adhik . . . . susu sapi.
8. Mbak Isni . . . . taneman ing sabin.
9. Ibu . . . . oleh – oleh saka Kutha
10. Wingi sore aku . . . . Guwa Terawang.
-
tindak - kesah - lunga -
mangan - dhahar
-
ngunjuk - ngombe -
ngasta - ndelok - mirsani
Isenana
ceceg – ceceg ing ngisor iki nganggo tembung kang mathuk !
1. Ibu lagi ngliwet ing . . . .
2 Bapak lagi . . . . bal – balan ing televise.
3. Aku tuku obat ing . . ..
4. Dhompet kanngo wadah . . . .
5. simbah lagi ngunjuk . . . .
6. Dina senin, ing sekolahan ana . . . .
7. Wanci esuk hawane krasa . . . .
8. Bu Guru lagi . . . .
9. Bijiku apik mula atiku . . . .
10. Ibu blanja ing
. . . .
-
apotek - dhuwit - pawon - mirsani -
seneng
-
pasar - kopi - upacara - mulang - adhem
Show Konversi KodeHide Konversi Kode Show EmoticonHide Emoticon